اسکندر مقدونی/ حکایت کنند اسکندر رومی جهانگشا بود و کشورستان

Zia Jaberi

🌿🍀🌿

اسکندر مقدونی : 

حضرت عبدالبهاء در بدایع الآثار  

( ج 1 ، ص 311 ) ذکری از اسکندر مقدونی فرموده اند که شنیدنش جالب است : " 

چون در شهر زور چراغ عافیت خاموش شد و صبح آخرتِ او بدمید ، دانایانی بر جنازۀ او جمع شدند .  یکی گفت سبحان الله این شخص غیور را دیروز هفت اقلیم گنجایش نبود ، امروز در شبری از زمین گنجایش یافت .  یک گفت ، اسکندر با آن عظمت ، جلال و فصاحت گفتار هیچ وقت ما را چنین نصیحت نکرد که امروز سکوت او نمود .  دیگری گفت ، چند ساعت پیش این شخص خود رامالک اقالیم عالم میدانست ؛ حال معلوم شد که عبد و مملوک است ." 

( شهر زور،  بنا به بیان جناب اشراق خاوری در قدیم بسیار آباد بوده و در کردستان عراق نزدیک سلیمانیه قرار داشته است – 

مائده5 ، ص47 ، پانوشته )

و در لوحی دربارۀ او میفرمایند ،

 "... حکایت کنند اسکندر رومی جهانگشا بود و کشورستان . چون از فتوح ایران و توران و چین و هندوستان طبل رجوع بکوفت و با حشمتی بی پایان توجّه به وطن مألوف نمود ، در شهر زور چراغ عافیت خاموش شد و شش جهت را پردۀ ظلمت فرا گرفت . صبح آخرت نمایان شد . دانایان بر جنازۀ او جمع شدند و انجمن ماتم تأسیس نمودند . هرکس تعزیت نمود و در مقام تأسّف لبی گشود . از جمله شخصی از هوشمندان برخاست و در مقابل نعش بایستاد و گفت ، سبحان الله این شخص گمان مینمود مَلِک الملوک است ، حال ثابت و محقّق گشت که عبد مملوک است . دیگری گفت سبحان الله دیروز این پادشاه غیور را هفت اقلیم وسعت گنجایش نداشت ، امروز در شبری از زمین گنجایش یافت .  باری ، اگر سلطنت باقی جویی در جهان الهی سکندری جو و اگر مَلِکُ الملوکی خواهی در ظلّ فقر و درویشی در سبیل الهی در آی تا ذوالقرنین جهان جاودانی گردی ." 

( مائدۀ آسمانی ، ج5 ، ص47 )

 

حال ، داستان رویداد زمان مرگ او را از منبع دیگری بشنویم :

اسکندر مقدونی ، پس از تسخیر کردن حکومت های پادشاهی بسیار ، در حال بازگشت به وطن خود بود .  در بین راه ، بیمار شد و به مدت چند ماه بستری گردید . با نزدیک شدن مرگ ، اسکندر دریافت که چقدر پیروزی هایش ، سپاه بزرگش ،  شمشیر تیزش و همه ی ثروتش بی فایده بوده است .

او فرمانده هان ارتش را فرا خواند و گفت : من این دنیا را بزودی ترک خواهم کرد . اما سه خواسته دارم ، خواسته هایم را حتماً انجام دهید .

فرماندهان ارتش درحالی که اشک از گونه هایشان سرازیر شده بود موافقت کردند که از آخرین خواسته های پادشاهشان اطاعت کنند .

اسکندر گفت :  اولین خواسته ام این است که پزشکان من باید تابوتم را به تنهایی حمل کنند . ثانیاً ،  وقتی تابوتم دارد به قبر حمل می گردد ، مسیر منتهی به قبرستان باید با طلا ،  نقره و سنگ ‌های قیمتی که در خزانه داری جمع آوری کرده ام پوشانده شود . سومین و آخرین خواسته این است که هر دو دستم باید بیرون از تابوت آویزان باشد .

مردمی که آنجا گرد آمده بودند از خواسته های عجیب پادشاه تعجب کردند .

اما هیچ کس جرأت اعتراض نداشت .  فرماندۀ مورد علاقه اسکندر دستش را بوسید و روی قلب خود گذاشت و گفت : پادشاها ، به شما اطمینان می دهیم که همه ی خواسته هایتان اجرا خواهد شد . 

اما بگویید چرا چنین خواسته های عجیبی دارید ؟

در پاسخ به این پرسش ، اسکندر نفس عمیقی کشید و گفت : *من می خواهم دنیا را آکاه سازم از سه درسی که یاد گرفته ام* . 

١ - *می خواهم پزشکان تابوتم را حمل کنند چرا که مردم بفهمند که هیچ طبیبی نمی‌تواند هیچ کس را واقعاً شفا دهد* . آنها ضعیف هستند و نمی‌توانند انسانی را از چنگال ‌های مرگ نجات دهند . بنابراین ،  نگذارید مردم فکر کنند زندگی ابدی دارند .

٢ - *دومین خواستۀ من درمورد ریختن طلا ، نقره و جواهرات دیگر در مسیر راه به قبرستان ، این پیام را به مردم می‌رساند که حتی یک خرده طلا هم نمی ‌توانم با خود ببرم . بگذارید مردم بفهمند که دنبال ثروت رفتن اتلاف وقت محض است .

٣ - *و دربارۀ سومین خواسته ام یعنی دستهایم بیرون از تابوت باشد ، می خواهم مردم بدانند که من با دستان خالی به این دنیا آمده ام و با دستان خالی این دنیا را ترک می کنم* ...

--------------------------------

شعري از جناب عنايت ألفت در همين زمينه و بهمين

مضمون :

 اسکندر مقدونی

 

زائيـده شـد اسـکـنـدر مـقـدونی و هـم زيست​ 

کس نيز نـدانست در اين وهـله که او کيست

او نيـز بـه خُـردی چـو دگر طفـل پـدر بـود

​​يک کودک بی نـام و نشـان بود و پسـر بود

پـرورده شــد او در بغــل و دامن مـادر

​شـد کـم کـمک او بـالـغ و عـاقـل چـو بـرادر

روزان و شـبان شـد سپری هم مَه و هم سال

​​بس ســعـی نمـود و بشــد او فـائق  آمال

تـا شــد بجهـان تـاجـوَر و نام و نشـانـدار

​بـر مـردم يـونـان بشــد او گُـرد کـمانـدار

شـد مفـتخـر از کار خـود و گـشت شـهـنشـاه​

سـرکـردۀ گُـردان و بـزرگان شــد و آنـگاه

بگـشـود بخـود کـشـور مـقـدونی و آن ســو​

اقـبال نکـو، شـهـرت خـوش کرد بـر او رو

بـا نـام قَــدَر قـدرت او سـکّه بشـد ضــرب

​شـد طالـب شـهـرت ز رهِ دشـمنی و حـرب

باعـزّت و شـوکت هـمه جـا رفـت و قـدم زد​​          

از بهـر هـمه، آنچه که او خـواسـت رقـم زد

تـا پـيـر شـد و هـم اجـلـش گـشـت فــرا رو ​

عـمـرش بسـر آمــد نـنمـودش  چـو تـکافـو

او مـرد و بشـــد عـائـلـه در مـاتـم و زاری​

شـد راهی ی گـور و وطن تنگ چـوغـاری

هـنگام عـبورِ جـســد از کـوچـه و بـازار​         

صــف بسـته رعـيَـت که تمـاشــا کند آن يـار

نـاگه بـه تـکلـم بِـدَر آمــد چــو ز تـابـوت​

گـفـتا کـه مـنـم عـازم از ايـن عالَـم ناســوت

آريــد بـرون دســت مـرا از کفـن اکـنـون​

تـا ديـده شــود در نـظـر مـردم مـظـنـون

دانـنـد که دســتم بُـوَد اکـنـون تـهـی از بـاج

​نی هـمـره مـن زر بُـوَد و نی بســرم تـاج

بگـشـودم و ديــدم هـمـه جـا مـلک فـراوان

​از مشرق و از مغـرب و هـم کشور شـاهـان

ايـنک کـه رَوَم ســوی ابـد از در نـمـنـاک​

دسـتم تـهی و تن کـفـن و چـشم پـر از خـاک

از آن هـمـه افـسـانۀ شـوکـت خبـری نيسـت

​همراهِ من از لشـگر و اورنگ ، اثری نيست

گـر در هـمـه عـالـم بنمـودم گـنهـی خُـرد

​يـا کار صــوابـی که تـوان همـره خـود بُـرد

ايـنک مـنـم و روز جـزا و بــد و نـيکـم

​نی دادرَسَــم ، تـاج مـن و نـی که اَريـکم

نی بـر گنهـم هـمســر مـن کرده ضـــمـانـت

​نـی والـده  و والـد مـن کـرده صـــيـانـت

مـن مـانـده ام و گور عـدم گـشـته چـو کاخـم

​​تـنهـا شــدم و مـانــده ز مـن کاخ فــراخـم

روزی که شـود کاســۀ سـر خاک ســر راه​​

فـرقی نَـبُـوَد بيـن فـقـير و بـدن شـــاه

بـودم بجهـان در هـمه جا صـاحـب صَـولـت​​

نام آور و صـاحـب قَـدَر و صاحـب شــوکت

در مـوکـب مـن بـوده هـزار اســب طـلائی

​کـردم  بجـهـان  نيکـتـر از کار خــدائی

تقـديـر من اينک شــده خـفـتـن به ســر گـور

​در بسـتر خـاک افـتم و گـردم چـو تـن مـور

پنـدی ز مـن خاک نشـين بهـر بشـر خاســت

​​از خاک بـر آورده سـر و خاک رَوَم راسـت

گر هر که بـر آرَد سـر خود از کفن خـويش ​​

نـظـاره کـنـد حـال شَــه و خـاطـر درويـش

دانـد که در اين دَور جهان هـيچ کسی نيست

​​قـادر شــود او تـا بـه ابـد بـا هـمگان  زيست

هـر کـو که بيـايـد بجـهـان روز و يـا شـب

​​هـر جـا که رَوَد خـواه بـه پا خـواه بمـرکـب

نـيکی کـنـد او يا که کـنـد بـد بـه هـر انسـان​

عـمرش شـود آخر،  شـود او يک تـن بيجان

گـر نيک بُــوَد گفـته و کِـردار چنين کـس

​در عـين فــرح بـاشــد و جنّـت بُـوَد از پس

در کار بـد انـديشـی  و رفــتـار پـلـيـدان

​هـرگـز نشـود قـسـمت  آنـهــا  لـب خـنـدان

 

​                        معانی بعضی لغات :     

 

فائِق = دسـت يافتن و پيروز شـدن . حـرب = جـنگ. ناسـوت = عـالم خاکی . مظـنـون = بـدخـيـال و مشـکـوک . اورنگ = تخـت ( شـاهـی ). اريکم = اريکـه ام = تخـت شـاهی ام . صـيانـت = محافـظـت

             و نگهـداری ، حـفـظ و حمايت . صولـت = هـيبت ، اقـتدار ، ترس تـوأم با احترام

 

       عـنايت الفت : 9 دسامبر 2006 برابر 18 آذر ماه 1385 خورشیدی . هـيوستون ، تکزاس

🌿🍀🌿